• Kılıçdaroğlu İlk Ziyareti Atay Döneminde Yaptı
  • Son Anket! AKP Artık Birinci Parti Değil!
  • Karamollaoğlu: Ülkemiz Aile Şirketi Oldu!
  • Vatandaş Ölüm Kalım Savaşı Veriyor!
  • Borçlu Sayısında Korkutan Artış! 31,3 Milyon!
  • Utanç! 21 Kız Çocuğu Hamile!
  • Başkan Atay, Volkswagen’i Efeler’e Çağırdı!
  • Satmaktan Bıkmadılar! Yine Satıyorlar!
  • İYİ Parti’li Sezgin: Katliamların Sorumlusu…
  • Efeler Resim Atölyesi Çalışmalara Başladı
  • Çerçioğlu’ndan AKP’li Vekillere Çağrı!
  • Batı Gazi Bulvarı Yenileniyor!
  • Efeler Belediyesi Logosunu Yenileniyor!
  • Başkan Talimat Verdi, Denetimler Sıklaştı!
  • Başkan Atay, Esnafla Kahvaltıda Buluştu
  • Üye Ol
  • Üye Girişi
      • Sitene Ekle
      • Reklam Verin
      • Künye
      • İletişim
AYDIN YEREL
  • Türkiye
  • Ekonomi
  • Siyaset
  • Eğitim
  • Sağlık
  • Spor
    • Canlı Sonuçlar
    • İstatistikler & Puan Durumu & Fikstür
  • Yaşam
  • Dünya
  • Magazin
  • Yazarlarımız
  • WebTV
  • Diğer ->
    • Foto Galeri
    • Kültür Sanat
    • Bilim-Teknoloji
    • Gazeteler
    • Firma Rehberi
      • Firma Ekle
    • Seri İlanlar
      • İlan Ekle
Flash Haber Çiftçi Borcunu Ödeyemez Durumda! Tarım Bitti!
AydınYerel Bizi Facebook'dan takip edin
AydınYerel Bizi Twitter'dan takip edin
Anasayfa » Yazarlar » İsmail Türkbay
İsmail Türkbay

Büyük Nehirler ve Çevre!

Eklenme Tarihi: 30 Ekim 2017 Pazartesi
Eklenme Saati: 8:58
Okunma Sayısı:
Tweetle
İsmail Türkbay ismail@aydinyerel.com
Yazdır
Yazıyı Büyüt Yazıyı Küçült
Büyük Nehirler ve Çevre!

BÜYÜK NEHİRLER VE ÇEVRE!

Büyük nehirler, sınır aşan sular ayrı bir hukuksal uygulamaya tabidir. Büyük Menderes Nehri, Batı Anadolu’nun en önemli ve en büyük nehridir. Yeryüzüne çıktığı Dinar’dan denize döküldüğü Aydın İl’inin Balat Deltasına kadar 548 Km. yol kat eder, 4 İlin topraklarından geçer. Sularıyla geçtiği topraklara hayat verirdi. Şimdi o topraklarda kurulu kentlerin, her türlü pisliğini ve arıtılmamış evsel ve sanayi atığını alarak denize dökülür. Denizi kirletir. Nehir olma vasfını kaybetmek üzeredir.

Antik tarihe göre Menderes Nehri tanrıdır. Okeonos ile Tethys’in oğludur. (1)Kendini besleyen çaylar ve dereler onun çocuklarıdır. Anadolu halkları değişik zamanlarda değişik isimler vermişlerdir. Etrüskler döneminde Anabel, Hititler döneminde Şeha Nehri, Frigya döneminde Anebonon, Antik Yunanlılarca Meandros, Türkler tarafından da Büyük Menderes denmiştir.

Kadim Anadolu halkları, Büyük Menderes’e saygı duymuş, kirletmekten kaçınmışlardır. Antik dönemlerde bu gün anladığımız, yaşadığımız şekliyle çevre kirliliği yoktu. Atıklar doğal ortamda kendiliğinden yok oluyordu. Buna rağmen özellikle suların, nehirlerin kirletilmesini önlemek için yasalar çıkartılmıştı.

Hititlerde, Frigyalılara, Lidyalılarda, Greklerde kuyuları, dereleri ve nehirleri koruyucu yasalar vardı. Solon yasalarına göre her isteyen kuyu açamıyordu. Kuyu açmak izne bağlanmıştı. Bizans’ta, Osmanlı’da Büyük Nehirlerin mülkiyeti şahıslara bırakılmamış, Kamunun ortak malı sayılmış, herkesin yararlanması sağlanmıştır. İslam Hukuku, Su ve kaynakları “Şirb” (Su Hissesi ve Kaynak İrtifakı) başlığı altında değerlendirmiş, nehirleri korumuş, kirlenmesini önlemiştir. İslam Hukuku’na göre; “Kamunun malı sayılan nehirlerin bakımı, temizlenmesi için yapılan masraflar Devlet hazinesinden karşılanır. Yeterli ödenek yoksa bölge insanları ücretsiz olarak nehri temizlemeye zorlanır.” (2) Nehirlerin temiz kalması sağlanır, taşkınlarla etrafına zarar vermesi önlenirdi. Benzer bir hüküm de 1982 Anayasasına konmuş, kıyılar kamu malı sayılmış, kıyılardan yararlanmada kamu yararının göz önüne alınacağı hükme bağlanmıştır. Maddede kıyıların temiz tutulmasından bahsedilmemiştir.

Sanayi devrimine kadar, nehirlerin evsel ve sanayi atıklarıyla kirlenebileceği, insan ve hayvan sağlığına zarar verebileceği düşünülmemişti. Akarsu her şeyi temizlerdi. Bu mantık Atasözlerimize girmiş, “Akarsu pislik (yosun) tutmaz.” Denmişti. Akarsuyun, yosun tutması bir yana, kanalizasyon çukuruna dönebileceğini ve insan sağlığına zarar verebileceğini son 35 yılda görerek, yaşayarak öğrendik. Öğrendik, öğrenmesine ama yine temizlemek, yeni kirleticilerle kirletilmesini önlemek için hiç bir çaba harcamadık. Sadece baktık!

Büyük Menderes Havzasının Aydın bölümünde yer alan toprakların altındaki Jeotermal akışkanı, elektrik elde etmek için gün yüzüne çıkardık. Batılı ülkelerin yaptığı gibi bir damlasının dahi yeryüzüne bırakılmaması gerektiğini, akışkandan çıkışta ayrışan yoğunlaşmayan gazların Atmosfere salınmaması gerçeğini gözardı ettik. Reenjeksiyon yerine doğaya, derelere saldık. Derelerin Büyük Menderese aktığını, Büyük Menderesin Ege Denizine dolayısıyla Akdeniz’e döküldüğünü görmezden geldik. Hem kendi yasalarımızı, hem Uluslarası sözleşmeleri çiğnedik. Çiğnemeye devam ediyoruz.

Oysa Dünya Ulusları çevre kirliliği, çevre temizliği, insan sağlığı konularını Birinci Dünya Savaşı sonunda tartışmaya başlamışlar, İkinci Dünya Savaşı sonunda çevreyi korumayı yasal hale getirmişlerdir. Kendi ülkelerinde çevreyi kirletici, insan sağlığına zarar veren sanayiin kurulmasını önlemişler ya da çok sıkı denetim altına almışlardır.

Bizim Hukukumuzda çevreyi koruyucu ondan fazla yasa vardır. Anayasamızdan 5237 Sayılı Ceza yasamıza, 2872 Sayılı Çevre Yasasından 5403 Sayılı Toprak Koruma Yasasına, 4915 sayılı kara avcılığı yasasından 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Yasasına… Örnekleyerek saydığımız çevreyi koruyucu yasaların, nasıl uygulanacağını gösteren onlarca yönetmelik hükümleri varken, yasaları, yönetmelikleri çevreyi kirletenlere karşı uygulamadık.

Dünya Ulusları, denizlerin, göllerin ve nehirlerin kirlenmesini önlemek amacıyla çevre kirliliğini önleyici sözleşmeler hazırlamışlar, Dünya uluslarına imzalatmışlardır. Hazırlanan sözleşmeleri imzalayan uluslardan biri de Türkiye Cumhuriyetidir. Anayasamızın 90. Maddesi son fıkrası: “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası sözleşmeler kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurulamaz.” Hükmünü getirmiştir.

Çevreyi koruyucu, denizlerin, göllerin, nehirlerin kirletilmesini önleyici Uluslarası sözleşmeler; Ramsar Sözleşmesinden Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına dair Paris sözleşmesine, Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunmasına ait Barselona sözleşmesine kadar, onlarcası imzalanmış ve iç hukuk haline gelmiştir. Hukukumuzda yer alan Çevre yasaları bir bütün olarak incelendiğinde çevreyi koruyucu hükümlerin yeterli olduğunu görürüz. Öyleyse çevre neden kirlenmekte ve kirletilmektedir? Bu sorunun cevabını siyasi iradenin, insana, çevreye bakışında aramak zorundayız.

Yasaların çevrenin kirlenmesini, kirletilmesini yasaklayan, önleyen caydırıcı, cezalandırıcı hükümlerini uygulamak, çevreyi temiz tutmak Devletin görevidir.

KAYNAK:

1-İsmail Türkbay, Marsyas’ın Dilinden Meandros ve Havzası. S. 23

2- Şeyh Bedreddin, Et-Teshil. S. 1087

Etiketler:
Anabel Anadolu Anebonon Aydın Balat Deltası Bizans Büyük Menderes çevre kirliliği deniz Dinar Etrüskler Frigya Hititler hukuk Lidyalılar Okeonos Osmanlı sanayi devrimi Şeha Nehri Tethys Türkiye Cumhuriyeti Türkler Yunanlılar
Paylaş Tweetle Paylaş Paylaş Paylaş

Yazarın Diğer Yazıları

CUMHURİYET!CUMHURİYET Cumhuriyet, bir ulusun egemenliğini kendi elinde tuttuğu ve egemenliğini bel...
CUMHURİYET!
Unuttunuz mu?Hafızası en zayıf canlının balık olduğu söylenir. Olanları çok çabuk unutanlar için “balık...
Unuttunuz mu?
Torunlarımıza Ne Diyeceğiz? İlkokul kitabında okuduğum bir okuma parçasında yakınından küçük bir dere akan, derenin s...
Torunlarımıza Ne Diyeceğiz?
MERCİMEK!    Adına türküler yakılmış, şiirler yazılmış,  maniler düzenlenmiş, atasözlerine girmiş; ...
MERCİMEK!
  • Sizde Yorum Yapın
  • Facebook Yorum

Bir Yorum

  1. Mehmet Vergili   - Tarih: 30 Ekim 2017 - Saat 10:03   - Cevap Yazın

    Teşekkür ederim ismail abim.İnşallah görmeyen gözler , Sağır kulaklar duyar vicdana gelirde adaleti yasaları uygularlar.

Yorum Yazın

Cevabı iptal etmek için tıklayın.

Dikkat! Üye/Üyeler ve ziyaretçiler suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği/yorumu Site’de paylaşmamalı. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

En Son Haberler

CUMHURİYET!Cumhuriyet, bir ulusun egemenliğini kendi elinde tuttuğu ve egemenliğini belirli......
CUMHURİYET!
Karacasu – Karapınar Tarihi13. Yüzyılın son çeyreğinden ititbaren Oğuz boylarından, Avşar, Eymür, Kayı,......
Karacasu – Karapınar Tarihi
Unuttunuz mu?Hafızası en zayıf canlının balık olduğu söylenir. Olanları çok çabuk......
Unuttunuz mu?
Heval Hüso…Sevgili dostlar bu gün öyle bir duygusal anlar yaşadım, yaşadık......
Heval Hüso…
Torunlarımıza Ne Diyeceğiz? İlkokul kitabında okuduğum bir okuma parçasında yakınından küçük bir......
Torunlarımıza Ne Diyeceğiz?
Sitemizden son dakika haberlerini iletmek için izninizi istiyoruz. Önemli gelişmelerden ilk sizin haberiniz olsun!
  • Türkiye
  • Siyaset
  • Eğitim
  • Yaşam
  • Ekonomi
  • Spor
  • Kültür Sanat
  • Sağlık
  • Dünya

AYDIN YEREL
Sitemizde yayınlanan her türlü yazı ve haber kaynak belirtilmeden kullanılamaz.. Görüş ve önerileriniz için info@aydinyerel.com adresine e-posta gönderebilirsiniz.
Copyright © 2017 - Aydın Yerel Her Hakkı Saklıdır.

Tasarım ve Programlama: Ajans5.Net