Çevreci Olmak Zor İş!

ÇEVRECİ OLMAK ZOR İŞ!

1980’li yılların başına kadar çevre kirliliği yaşamayan Aydın, Büyük Menderes Nehrinin hızla kirlenmesiyle çevre kirliliği ile tanıştı. Çarpık kentleşme, kanalizasyon sularının arıtılmadan deşarj edilmesi, hızlı nüfus artışı, çevre kirliliğinin ilk nedenleriydi. Bunlar yetmezmiş gibi 1980 ‘li yıllardan sonra yerin derinliklerinden, içeriğinde bol miktarda çevre kirliliği yaratan ve kanserojen maddeler barındıran, jeotermal akışkan yeryüzüne çıkarılıp doğrudan Büyük Menderes Nehrine salındı.

Anayasa, yasalarımız ve Uluslararası sözleşmelerin amir hükümlerine göre temizlenmesi, temiz tutulması gereken Büyük Menderes Nehri, ne yazık ki temizlenmek şöyle dursun daha da kirletildi. Çevre kirliliğine ve insan sağlığına zarar veren jeotermal akışkanın nehre akıtılmasına sessiz kalındı. İnsanımıza; çevre kirliliği yaratan, insan sağlığına olumsuz etki eden jeotermal akışkan “masum, yenilenebilir, çevre dostu” enerji olarak anlatıldı…

Halkımız, jeotermal enerjinin ne olduğunu anlayamadı ama bir avuç çevreci, jeotermal akışkanın bu yöntemle kullanılması halinde çevre felaketine yol açacağını gördü. Aydın halkını uyaran yazılar yazmaya başladı. Jeotermalciler de boş durmadı; anti propagandaya, savunmaya geçti. Onların propagandasına inanan halkımız önceleri çevrecilerin yanında yer almadı, hatta onlara şüpheyle baktı. Jeotermalin zararlarını görmeye başladıktan sonra çevrecilerin saflarında yerini aldı…

Halkımız çevreciyi, Aydın genelinde birbiri ardına kurulan, doğaya ve insana zarar veren santrallara karşı çıkanlar olarak bilmekte ve görmektedir…  Oysa çevre ve çevrecilik bu kadar dar kalıplara sığdırılamaz. Çevre kavramı çok daha geniştir, yaşamın her alanını kapsar…

Çevre, sözlüklerde “yaşamın gelişmesinde etki yapan doğal, toplumsal, kültürel dış etmenlerin bütünlüğü” olarak tanımlanır. Çevrebilim (Ekoloji) ise, “canlıların kendi aralarındaki bağlantıları ve ortamlarıyla olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.” Çevreci, “çevredeki doğal güzellikleri, özellikle yeşilliği koruma yanlısı olan kimse.” (1) Olarak tanımlanmaktadır. Çevreci, sadece yeşili değil, doğayı ve yaşamı korur.

Bu teknik terimlerin yanında her bireyin ayrı bir çevre anlayışı vardır. Kimisi denizlerimizin temiz tutulmasını çevrecilik olarak görür. Denizlerin kirlenmesinin, nehirlerin, göllerin, havanın, toprağın kirlenmesinden kaynaklandığını görmezden gelir. Kimisi vahşi hayvanların yaşamları korunsun diye çevreci olur. Yaban hayatının yok olmasına neden olan toprak kirlenmesini, yapay gübre, zirai zehir kullanımını görmezden gelir. Kimisi temiz hava için çevreci olur, havayı termik santrallerin, araçların egzoz gazlarının, jeotermal santrallerden salınan karbondioksit, hidrojensülfür ve diğer zararlı gazların kirlettiğini görmezden gelir… Örnekleri çoğaltabiliriz ama bununla yetinelim. İşte çevreci bu kadar geniş çevre anlayışına sahip kişileri bir çatı altında toplayan, çevreyi kirletenlere, talan edenlere karşı örgütlü ve hukuki mücadele içine sokan kişidir.

Çevreciyi, çevrebilim yanlısı olarak da tanımlayabiliriz, ama bu tanım da yine çok sığ kalır. Çevre olgusu o kadar geniştir ki, yaşamın her alanında doğayla insanlar arasındaki her türlü ilişkiyi kapsar. Ülkemizdeki çevrecilere “doğa savaşçıları” diyorum. Çevrecilere verdiğim sıfat yanlış anlaşılmasın, onların verdiği savaş doğaya değil, doğayı kirletenlere, talan edenlere karşıdır.

“Çevreyi sevmek, korumak, kirletenlere, talancılara, rantçılara karşı koymak zor ve meşakkatli bir iştir. Çevreciler, çevre için dağ, taş demeden; yağmur, kar, tipi demeden; dağda, ovada, çamurda, sıcakta koşturacak, terleyecek, üşüyecek, çevre için var gücüyle çalışacaktır.” (2) Masa başında salonlarda hamasi nutuk atmakla çevreci olunmaz…

Çevrecinin, çevre için kullandığı sermayesi aklı, bilgisi ve emeğidir. Karşısında, paranın gücünü arkasına almış büyük sermaye sahipleri yer almaktadır. Çevrecinin savaşı, doğayı kim kirletiyorsa, kim talan ediyorsa ona karşıdır.

Çevrecinin karşısında yer alan, büyük sermaye sahibi çevre talancılarına karşı koymak, çevrecilerin birlikte olmalarını gerekir. Onlar birleşmez, bir araya gelmezse çevre savaşı kazanılamaz! Halk, onların arkasından gitmez! Çevre mücadelesi veren onlarca dernek, kendi başlarına çevre mücadelelerini ısrarla ve sebatla sürdürmektedirler. Kentimizdeki çevreci dernekler, salon çevrecisi değil gerçek çevrecidir. Daima halkın yanında yer almışlardır. Onların çabaları her türlü övgüye ve saygıya layıktır. Ama yukarıda değindiğim gibi güçlü sermaye karşısında bir araya gelip ortak hareket edilmezse savaş kazanılamaz!

Birlikten kuvvet doğar. Çevrecilerin, çevrenin temiz kalmasından başka bir amaçlarının, beklentilerinin olmadığı gün gibi ortadadır.  Amaçları çevre ve çevrenin temiz kalması olan dernekler neden bir araya gelmez?  Güçlerini neden birleştirmez? Emperyalizmin birinci taktiği olan “böl ve yönet” taktiğini bilmezler mi? Elbette bilirler.

Çevreyi talan edenlere, suyumuzu, havamızı, toprağımızı kirletenlere dur demek için bu gün, hemen bir araya gelmeli ve çevre savaşını hukuki zeminde halkla birlikte yapmalıyız. Yoksa savaşı kaybederiz!

İsmail Türkbay

KAYNAK:

1-Türkçe Sözlük, Dil Derneği yayını. S.331

2-İsmail Türkbay, Marsyas’ın Dilinden Meandros ve Havzası. S.3