Savunmayı Savunmak!

SAVUNMAYI SAVUNMAK!

           “Hukuki ilişkilerin düzenlenmesini, her türlü hukuki sorun ve anlaşmazlıkların ‘adalet ve hakkaniyete’ uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını, her derece yargı organları, hakemler, resmi ve özel kişi ve kurumlar nezdinde sağlayan, Yargının kurucu unsurlarından olan bağımsız savunmayı serbestçe temsil eden” meslek erbabına avukat denir. ( Av. K. Md.1)

Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde davalıyı veya davacıyı temsil etmek, sanığı savunmak avukatlara tanınmış bir imtiyazdır. (35. M.) Avukat olmak için hukuk fakültesini bitirmek, avukatlık stajını başarı ile tamamlamak ve bir baroya kayıt yaptırmak zorunludur…

Avukatların meslek birliği, tüzel kişiliğe sahip “Baro” dur. Barolar sadece meslek mensupları avukatların birbiriyle, mahkemelerle, müvekkilleriyle olan ilişkilerini düzenlemekle kalmaz. 2001 yılında 1136 sayılı yasada 4667 sayılı yasanın 46 Maddesiyle değiştirilen 76. Maddesinde “hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak…” Görevini de yerine getirirler…

1136 sayılı Avukatlık yasası, sadece avukatları ilgilendirmez yasa aynı zamanda avukatın; hâkimle, savcıyla, mahkemeyle, idari makamlarla, meslektaşlarıyla, müvekkilleriyle olan ilişkilerini düzenleyen, birçok kurumu ilgilendiren önemli bir yasadır…

Avukatların bu günlere gelmesi hiç kolay olmadı. Islahat fermanına kadar avukatlık kurum olarak yoktu. Şer’i Mahkemelerde vekillik geçerli olduğundan tarafları mahkeme huzurunda “Muhzirler, Kâğıt Kavafı, Ayak Kavafı denen kişiler temsil ederdi. Bu kişilerin okuma-yazması bile olmayabilirdi, özellikleri kadıyı iyi tanımaları, birilerine vereceğim diye vatandaştan para almaları,” (1) ile ünlenmişlerdi…

Başıboşluk, vatandaşın haklarının korunması ve savunmayı düzene sokmak amacıyla 13 Ocak 1876 yılında ilk avukatlık yasası diyebileceğimiz, “Mehakimi Nizamiye Dava Vekilleri Hakkında Nizamname” kabul edildi. Nizamname Kırk asıl bir geçici maddeden oluşmaktaydı…

İlk “adli yardım” (parası olmayana avukat atama) Roma Hukukunda kabul edilmiştir.(2) Osmanlıda ilk adli yardım, İstanbul Barosu Derneği Tüzüğünün 48. M. ile kabul edildi.(3)

Cumhuriyet döneminde ilk avukatlık yasası 28 Şubat 1924 tarih ve 460 sayılı “Muhamat Kanunu”dur. Çeşitli değişikliklerle 1938 yılına kadar yürürlükte kalmış, 27 Haziran 1938 tarihinde 3499 sayılı “Avukatlık Kanunu” kabul edilmiştir. Avukatlar sosyal güvenceye 21.12.1953 tarih ve 6207 sayılı Avukatlık yardımlaşma kanunu ile kavuşmuştur.

Bu gün yürürlükte bulunan 1136 sayılı Avukatlık yasası 19.03.1969 tarihinde kabul edilmiş, yasanın geçici 10. maddesi ile Türkiye Barolar Birliği kurulmuştur. Kuruluş çalışmaları 1934 yılında başlayan barolar birliği böylece yasal statüye kavuşmuştur. 1958 yılında İzmir’de yapılan toplantıda alınan kararla 5 Nisan avukatlar günü olarak kabul edilmiştir…

1136 sayılı yasada en köklü ve kapsamlı değişiklik, 02.05. 2001 tarih ve 4667 sayılı yasayla yapılmıştır. Değişiklikle yeniden düzenlenen Baroların kuruluş ve Nitelikleri başlıklı 76. Maddesi, Avukatlık mesleğini çağdaş düzeye taşımıştır. Yasayla Baro başkanları protokoldeki yerlerini almış, çağdaş ülkelerde avukatlara tanınan haklar, ayrıcalıklar ve sorumluluklar Türk avukatlara da tanınmıştır.

Barolar ve avukatlar yasayla tanınan “ hukukun üstünlüğünü korumak, insan haklarını savunmak” görevini en iyi bir şekilde yerine getirmek için hemen harekete geçmiştir. Nerede bir hukuksuzluk görseler, nerede bir insan hakkı ihlali duysalar hemen müdahale etmişler, insan onurunu ve hukukun üstünlüğünü korumak için ellerinden geleni yapmışlar, yapmaya da devam etmekteler…

Baroların ve Avukatların çabaları elbette birilerini rahatsız etmeye başlamıştır. Hukukun üstünlüğünü hazmedemeyenler, yasaların vatandaşa tanıdığı hakları görmezden gelenler, doğayı katledenler, baroların olaya karışması karşısında rahatsız olmuşlardır. Avukatlar ve Barolar, Yurdun dört bir yanında meydana gelen hukuk ihlallerine, kadınlara yapılan şiddete, çocuk istismarına, doğa katliamlarına hemen müdahil olmuş, faillerin cezalandırılması, bu tür olayların tekrarlanmaması için çaba harcamış, harcamaya devam etmektedir…

Bazı çevreler, Hukuk tanımazlıklarının devam etmesi ve hukukun üstünlüğünü yok etmek için Baroları ve avukatları devreden çıkarmak, onların hak ihlallerine karşı yaptıkları savunmayı önlemek için çaba harcamaya, avukatlar hakkında çeşitli davalar açmaya başladılar.

Avukatlar hakkında açılan bu tür davaların; Baroları ve avukatları yıldırmak, hukuk ihlallerini rahat sürdürebilmek amacıyla açıldığı yapılan yargılamalar sonunda verilen “beraat” kararından anlaşılmaktadır…

Avukatlar ve Barolar, bireylere yapılan hukuk dışı saldırılara, hukuk ihlallerine, insan hakları ihlallerine, çocuk istismarına, kadına şiddete ve doğa katliamlarına engel olmaya çalışan avukatlar hakkında açılan davlarda sanık olarak gösterilen meslektaşlarını da savunmaktadır. Buna  “Savunmayı Savunmak” diyoruz.

Her türlü ihlale, hukuk tanımazlığa karşı avukatlar dimdik ayaktadır. Ayakta olmaya da devam edeceklerdir.  Her 5 Nisanda yeniden kenetlenip, daha da inançlı bir şekilde hukukun üstünlüğünü savunmayı sürdüreceklerdir.

Avukatlar günü kutlu osun.

İsmail Türkbay

KAYNAK:

1-Adil Giray Çelik, Tarihte Savunma. S. 44

2-age. S. 17

3-Türkiye’de Savunma Mesleğinin Gelişimi. S. 40